Ημέρα μνήμης (Μικρασιατική Καταστροφή)

Η Μικρασιατική τραγωδία, για πολλούς ιστορικούς και διανοούμενους, παραμένει μια από τις μελανότερες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας. Εκεί στις αντίπερα του Αιγαίου πατρίδες , με την ανάλγητη ουδετερότητα των Συμμάχων, ξαναζωντάνεψε η Δάντεια Κόλαση, γύρισε αιώνες πίσω τον πολιτισμό και άλλαξε τον ρου της Ιστορίας. Ωστόσο μένει ολοζώντανη στις καρδιές μας να στιγματίζει αυτούς που απόμειναν απαθείς θεατές στον ξεριζωμό των Ελλήνων. Η μνήμη γίνεται δίδαγμα, διευρύνει το πνεύμα, συγκρούεται με την ψυχή, γίνεται  ανάμνηση, γέφυρα του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον, γίνεται ρίζα και φύτρα.

Απόστολος Μαγγανάρης:  Ανθολογία,  Θρύλοι και Παινέματα για τις Χαμένες Πατρίδες

 Τούτες τις μέρες, μέρες φοβερές

μνήμες τραγικές, κραυγές του πόνου

σαν κεραυνοί ξεσκίζουν  το διάστημα  

και ως το βάθος φτάνουνε της μνήμης.

Μέρες φριχτές, γεμάτες πίκρα και χολή

αίμα, καταστροφή και θάνατος.

Τα δάκρυα τόσο πολλά που η γη πια δεν τα χώνευε

και πίσω ξαναγύριζαν στις  καρδιές τους

και γίνονταν ουσία καφτερή

που έκαιγε τα στήθια και τα σπλάχνα.

Κι οι άνθρωποι δεν είχαν πια καρδιά

δεν είχαν τίποτα. Άδεια κουφάρια 

στους νεκρότοπους τριγύριζαν

και τους νεκρούς ικέτευαν

στα μνήματά τους τόπο να τους δώσουν.

Τούτες τις μέρες, οι νεκροί φιγούρες τραγικές

σκελετωμένες μαύρες παρουσίες

-από τις χώρες της Ανατολής

χώρες Ελληνικές πανάρχαιες

Καππαδοκία, Βιθυνία, Πόντο, Κιλικία

Λυδία,Αιολίδα, Ιωνία-

ολόμαυρος φαντάζει ο ουρανός

έτσι καθώς  μυριάδες σκελετοί

μπαίνουν μπροστά στον ήλιο και τον κρύβουν

Γοές και θρήνος οι φωνές

γεμίζουν ουρανό και γη

και φτάνουν ως εδώ, να ενωθούν

μαζί με τις δικές μας,

όσων ακόμα έχουνε μείνει ζωντανοί

εδώ και έναν αιώνα

Μολυβιάτη Αγάπη     

Φεύγαν γοργά τα πλοία, βαριά πολύ,φορτωμένα δυστυχία

ψάχναν της χαράς να βρούνε τ' ακρογιάλι

όπου το κύμα τ' αλμυρό έσβηνε την πίκρα την ατέλειωτη

που χαραγμένη βρισκόταν στην άμμο και πάνω της

-θαλάσσια κρίνα-άνθιζαν της χαράς τα χαμόγελα.

Στα όνειρα τα πεθαμένα της Προσφυγιάς

μπήχτηκε πάνω ένας σταυρός.

Μα απ' τον ερημωμένο τάφο, νά,ξεφύτρωσαν

λουλούδια της ελπίδας.

Κάποιος φάρος μακρυνός, πανανθρώπινος

έριχνε το γεμάτο γνώση φως του

πάνω στο κουρσεμένο καράβι της Προσγυγιάς.

Κι έρχεται από χρόνια μακρυνά αυτό το φως

από ' ναν ήλιο αβασίλευτο, από μια σκέψη αθάνατη

απ' τον ειρηνικό,τον πανανθρώπινο

τον φωτοδότη Ιωνικό πολιτισμό.   

Ατταλιώτης Πάνος